Khi giải quyết ly hôn, thông thường Tòa án sẽ giải quyết về quyền nuôi con khi đương sự có yêu cầu.
Theo quy định của Luật hôn nhân gia đình, về nguyên tắc, con dưới 3 tuổi được giao cho người mẹ trực tiếp nuôi, nếu các bên không có thỏa thuận khác. Ngoài ra, nếu đứa trẻ từ đủ 7 tuổi trở lên thì tòa án phải xem xét nguyện vọng của bản thân đứa trẻ muốn sống với ai.
Tuy nhiên các căn cứ về nhân thân hoặc hoàn cảnh kinh tế, điều kiện nuôi dưỡng, chăm sóc của hai bên mới là những căn cứ quan trọng khi xem xét để quyết định quyền nuôi con sau khi ly hôn. Trong một số trường hợp, nếu người trực tiếp nuôi dưỡng nếu không đủ điều kiện chăm sóc, giáo dục con hoặc cố tình cản trở quyền thăm con của người trực tiếp nuôi dưỡng cũng có thể bị thay đổi quyền nuôi con sau khi ly hôn nếu người kia có yêu cầu.
1. Điều kiện thay đổi quyền nuôi con sau khi ly hôn:
Tại Điều 84 Luật hôn nhân và gia đình 2014 quy định về thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn như sau:
“ Điều 84. Thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn
1. Trong trường hợp có yêu cầu của cha, mẹ hoặc cá nhân, tổ chức được quy định tại khoản 5 Điều này, Tòa án có thể quyết định việc thay đổi người trực tiếp nuôi con.
2. Việc thay đổi người trực tiếp nuôi con được giải quyết khi có một trong các căn cứ sau đây:
a) Cha, mẹ có thỏa thuận về việc thay đổi người trực tiếp nuôi con phù hợp với lợi ích của con;
b) Người trực tiếp nuôi con không còn đủ điều kiện trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con.
3. Việc thay đổi người trực tiếp nuôi con phải xem xét nguyện vọng của con từ đủ 07 tuổi trở lên.
4. Trong trường hợp xét thấy cả cha và mẹ đều không đủ điều kiện trực tiếp nuôi con thì Tòa án quyết định giao con cho người giám hộ theo quy định của Bộ luật dân sự.”
Căn cứ vào quy định trên, trong trường hợp có yêu cầu của cha, mẹ hoặc người thân thích, cơ quan quản lý nhà nước về gia đình, cơ quan quản lý nhà nước về trẻ em, hội liên hiệp phụ nữ thì Tòa án có thể quyết định việc thay đổi người trực tiếp nuôi con khi có căn cứ sau:
- Cha, mẹ có thỏa thuận về việc thay đổi người trực tiếp nuôi con phù hợp với lợi ích của con;
- Người trực tiếp nuôi con không còn đủ điều kiện trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con.
Như vậy, vợ và chồng có thể thỏa thuận với nhau về việc thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn và yêu cầu Tòa án công nhận sự thỏa thuận đó. Trường hợp, người chồng hoặc vợ không đồng ý thay đổi người trực tiếp nuôi con thì người vợ hoặc chồng cần phải chứng minh người chồng/vợ không đủ điều kiện trực tiếp trông nom, chăm sóc, môi trường giáo dục không tốt, ảnh hưởng đến sự phát triển về tâm sinh lý của con. Ở đây, người vợ/chồng có thể chứng minh bằng việc: người chồng đi làm xa không trực tiếp chăm sóc con; về thu nhập của chồng; về môi trường sống không tốt, nhân thân của người trực tiếp nuôi con không tốt…Đồng thời, người vợ phải cung cấp những bằng chứng để chứng minh căn cứ mình đưa ra.
Tòa án sẽ tiến hành xem xét những căn cứ người của người không được trực tiếp nuôi dưỡng con đưa ra, có thay đổi được người trực tiếp nuôi con hay không phụ thuộc vào việc chứng minh của người đó. Trường hợp những căn cứ đó là hợp lý và có cơ sở thì có thể Tòa án sẽ ra quyết định về thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn.
2. Ai có quyền thay đổi quyền nuôi con sau khi ly hôn:
Theo quy định tại khoản 5 Điều 84 Luật hôn nhân gia đình 2014 thì những cá nhân, cơ quan, tổ chức sau có quyền thay đổi người trực tiếp quyền nuôi con sau khi ly hôn:
- Người thân thích: có thể là ông, bà nội ngoại, anh, chị, cô, cậu, dì, chú, bác ruột,...
- Cơ quan quản lý nhà nước về gia đình;
- Cơ quan quản lý nhà nước về trẻ em;
- Hội liên hiệp phụ nữ.
3. Về hồ sơ thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn bao gồm:
Người có yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn cần chuẩn bị các hồ sơ giấy tờ sau:
- Đơn khởi kiện (theo mẫu);
- Bản án/Quyết định ly hôn;
- Sổ hộ khẩu, CMND của hai bên vợ chồng (bản sao chứng thực);
- Giấy khai sinh của con (bản sao chứng thực);
- Các tài liệu chứng minh cho yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con: như chứng cứ chứng minh về thu nhập, thời gian, điều kiện chăm sóc nuôi dưỡng, nhân thân,...
4. Cơ quan có thẩm quyền thay đổi quyền nuôi con sau khi ly hôn:
Căn cứ theo quy định tại Điều 39 của Bộ luật tố tụng dân sự 2015 thì Tòa án nhân dân quận, huyện nơi người đang trực tiếp nuoi dưỡng con đang cư trú hoặc đang đăng ký tạm trú có thẩm quyền giải quyết việc yêu cầu thay đổi quyền nuôi con.
Do đó, nếu muốn giành lại quyền nuôi con thì phải làm đơn yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con gửi lên Tòa án nhân dân quận, huyện nơi người trực tiếp nuôi con đang cư trú hoặc tạm trú để được yêu cầu giải quyết.
Trong trường hợp nếu không xác định được hộ khẩu thường trú hoặc nơi đăng ký tạm trú của người đang trực tiếp nuôi con thì rất khó để tòa án xác định và thay đổi quyền trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn
"Điều 39. Thẩm quyền của Tòa án theo lãnh thổ
1. Thẩm quyền giải quyết vụ án dân sự của Tòa án theo lãnh thổ được xác định như sau:
a) Tòa án nơi bị đơn cư trú, làm việc, nếu bị đơn là cá nhân hoặc nơi bị đơn có trụ sở, nếu bị đơn là cơ quan, tổ chức có thẩm quyền giải quyết theo thủ tục sơ thẩm những tranh chấp về dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại, lao động quy định tại các Điều 26, 28, 30 và 32 của Bộ luật này;
b) Các đương sự có quyền tự thỏa thuận với nhau bằng văn bản yêu cầu Tòa án nơi cư trú, làm việc của nguyên đơn, nếu nguyên đơn là cá nhân hoặc nơi có trụ sở của nguyên đơn, nếu nguyên đơn là cơ quan, tổ chức giải quyết những tranh chấp về dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại, lao động quy định tại các điều 26, 28, 30 và 32 của Bộ luật này;
c) Đối tượng tranh chấp là bất động sản thì chỉ Tòa án nơi có bất động sản có thẩm quyền giải quyết.
..."
sẻ của Luật sư, mọi yêu cầu hỗ trợ quý vị hãy liên hệ tổng đài tư vấn pháp luật 0915.27.05.27 của chúng tôi. Công ty luật Nhân Hòa chuyên dịch vụ luật sư uy tín, tin cậy đảm bảo giải quyết mọi vướng mắc bạn gặp phải.
Quý khách vui lòng liên hệ với chúng tôi theo thông tin sau:
Công ty Luật Nhân Hòa
Địa chỉ: 02 Hiệp Bình, phường Hiệp Bình Phước, quận Thủ Đức, Tp.HCM
Email: luatsunhanhoa@gmail.com
Hotline: 0915. 27.05.27
Trân trọng!
