Trong đời sống xã hội, nếu như gia đình được coi là tế bào của xã hội thì hôn nhân chính là nền tảng của gia đình, ở đó không chỉ phát sinh về quan hệ nhân thân mà còn tồn tại các mối quan hệ về tài sản. Một trong những chức năng cơ bản của gia đình đó chính là chức năng kinh tế mà nội dung của nó là sự tham gia của các thành viên vào quá trình hoạt động sản xuất, kinh doanh nhằm tạo ra của cải, vật chất bảo đảm cho sự tồn tại và phát triển của gia đình. Như vậy, có thể thấy những tài sản được hình thành trong thời kỳ hôn nhân không chỉ do hai vợ chồng tạo ra mà trong nhiều trường hợp còn bao gồm có công sức đóng góp của các thành viên khác, đặc biệt là của những đứa con trong gia đình. Chính vì vậy mối quan hệ khăng khít trong gia đình mà những tài sản được tạo lập được trong thời gian này tồn tại hôn nhân, bất kể là tài sản chung hay riêng của mỗi người thường sẽ không có sự tách biệt rạch ròi. Do đó khi mâu thuẫn trong gia đình xảy ra, vợ chồng phải đi đến giải pháp cuối cùng là ly hôn bằng một bản án hay quyết định của Tòa án thì bên cạnh vấn đề con cái, điều được các bên quan tâm và thường hay xảy ra tranh chấp nhất chính là giải quyết quyền lợi tài sản của vợ chồng. Vậy, trong trường hợp khối tài sản của gia đình có đóng góp của những người con thì khi vợ chồng ly hôn, quyền lợi của các con được giải quyết như thế nào?
Qua bài viết này, Luật Nhân Hòa sẽ cùng quý bạn đọc tìm hiểu những quy định mới nhất của pháp luật về vấn đề này để từ đó có thể bảo vệ được quyền và lợi ích chính đáng cho con cũng như những thành viên khác trong gia đình khi vợ chồng ly hôn.
Thứ nhất, xác định chế độ tài sản của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân
Theo quy định của Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014, giữa người vợ và người chồng đều có quyền và nghĩa vụ như nhau đối với các tài sản chung mà hai vợ chồng đã cùng tạo lập được, điều này không phân biệt vị trí lao động của mỗi người trong xã hội. Do đó, pháp luật cũng ghi nhận quyền cho vợ và chồng được tự thỏa thuận với nhau về các tài sản chung của hai bên ngay từ trong thời kỳ hôn nhân và cơ quan có thẩm quyền, cụ thể là Tòa án chỉ tiến hành phân chia các tài sản này theo quy định của pháp luật khi hai vợ chồng ly hôn mà không thể tự thỏa thuận được đồng thời có yêu cầu lên Tòa án.
Việc chia tài sản của vợ và chồng trong thời kỳ hôn nhân được thực hiện đối với những tài sản được ghi nhận trong quy định tại Điều 33 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014, cụ thể phải đáp ứng được các điều kiện như sau:
– Phải đảm bảo điều kiện đó chính là các tài sản do hai vợ chồng cùng tạo lập được. Ví dụ: Cùng nhau tạo ra, thu nhập của cả hai vợ chồng từ công sức lao động, từ hoạt động sản xuất kinh doanh hay hoa lợi, lợi tức khác từ tài sản riêng.
– Những tài sản không phải do vợ chồng tạo ra nhưng họ nhận được thông qua việc được những người khác tặng cho, thừa kế chung.
– Những loại tài sản có nguồn gốc là tài sản riêng của các bên nhưng tại thời điểm còn tồn tại quan hệ hôn nhân đã được chính họ thỏa thuận cho vào khối tài sản chung của vợ chồng.
Thứ hai, nguyên tắc giải quyết chia tài sản của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân
Như ở trên đã đề cập, pháp luật tôn trọng thỏa thuận chung của vợ chồng đối với tài sản chung của họ. Do đó khi ly hôn, nếu như các bên đã có thỏa thuận với nhau về vấn đề tài sản từ trong thời kỳ hôn nhân thì Tòa án sẽ giải quyết việc chia tài sản theo thỏa thuận này. Trường hợp nếu có căn cứ xác định thỏa thuận về văn bản trong thời điểm còn quan hệ hôn nhân của vợ chồng không được pháp luật công nhận hoặc họ không tự thỏa thuận được vấn đề phân chia, đồng thời đồng thời có yêu cầu thì Tòa án sẽ tiến hành giải quyết chia tài sản theo quy định của pháp luật.
Như vậy, căn cứ theo quy định tại Khoản 2 Điều 59 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 trong trường hợp khi yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn, Tòa án sẽ xác định cơ sở để phân chia tài sản cho vợ chồng chính là chia đôi nhưng đồng thời cũng phải tính đến các yếu tố sau đây:
– Cần phải xem xét đến hoàn cảnh thực tế của gia đình nói chung và của chính người vợ, người chồng nói riêng khi thực hiện vấn đề phân chia về tài sản.
– Mặc dù luật không cho phép phân biệt giữa lao động có thu nhập và lao động trong gia đình nhưng khi chia tài sản tỷ lệ phân chia cũng cần phải xem xét đến công sức đóng góp của các bên trong việc hình thành và phát triển của những tài sản này.
– Vấn đề chia tài sản chung phải đảm bảo điều kiện cho người trực tiếp sử dụng tài sản đó trong lao động, sản xuất, kinh doanh.
– Ngoài những cơ sở trên, cũng cần xem xét đến yếu tố lỗi nếu có của các bên vợ, chồng dẫn đến ly hôn.
Thứ ba, quyền được chia về tài sản của con trong gia đình khi vợ chồng ly hôn
Như quy định của pháp luật về chia tài sản chung của vợ chồng đã đề cập ở trên, về mặt nguyên tắc, chỉ đem chia tài sản được xác định là tài sản chung của vợ chồng. Những tài sản thuộc sở hữu riêng của một bên hay của những thành viên khác trong gia đình cũng sẽ thuộc sở hữu của người đó. Riêng đối với tài sản có ghi nhận công sức đóng góp của con cái trong quá trình tạo lập thì khi xử lí tài sản cũng phải đảm bảo quyền và lợi ích của con đối với tài sản đó.
Theo quy định tại Điều 212 Bộ luật dân sự năm 2015, con cái trong gia đình sẽ được xem xét để chia tài sản khi cha mẹ ly hôn nếu thuộc các trường hợp sau:
– Các con có đóng góp công sức cùng với cha mẹ trong việc tạo lập, duy trì và phát triển tài sản chung đó, trường hợp này được xác định là tài sản chung của gia đình
– Tài sản trong gia đình được xác định là tài sản riêng của người con.
Trong trường hợp này khi tiến hành phân chia tài sản, quyền lợi của người con được xác định trên cơ sở quy định tại Điều 219 Bộ luật dân sự năm 2015 như sau:
– Tài sản được xác định là tài sản riêng của con sẽ thuộc quyền sở hữu của con và không đem chia khi vợ chồng ly hôn
– Đối với tài sản thuộc sở hữu chung của gia đình, trong đó có con có thể chia bằng hiện vật nếu đủ điều kiện theo quy định của pháp luật. Trường hợp không chia được bằng hiện vật thì người được chia bằng hiện vật phải thực hiện nghĩa vụ thanh toán phần giá trị tài sản mà con được hưởng.
Như vậy, có thể khẳng định pháp luật có ghi nhận và quy định bảo vệ cho quyền và lợi ích của con cái về phương diện tài sản nếu có căn cứ xác định họ có đóng góp công sức trong việc hình thành vào khối tài sản chung đó.
Trên đây là một số chia sẻ của Luật sư, mọi yêu cầu hỗ trợ quý vị hãy liên hệ tổng đài tư vấn pháp luật 0915.27.05.27 của chúng tôi. Công ty luật Nhân Hòa chuyên dịch vụ luật sư uy tín, tin cậy đảm bảo giải quyết mọi vướng mắc bạn gặp phải.
Công ty Luật Nhân Hòa
Địa chỉ: 02 Hiệp Bình, phường Hiệp Bình Phước, quận Thủ Đức, Tp.HCM
Email: luatsunhanhoa@gmail.com
Hotline: 0915. 27.05.27
Trân trọng!