1. Cận huyết là gì? Hôn nhân cận huyết là gì?
Có thể hiểu rằng, cận huyết là mối quan hệ giữa những người có cùng huyết thống trực hệ, có họ trong phạm vi ba đời.
Hôn nhân cận huyết là việc kết hôn giữa hai người có cùng huyết thống trực hệ và có họ trong phạm vi ba đời. Hoặc việc chung sống như vợ chồng giữa những người cùng huyết thống, có họ trong phạm vi ba đời.
Tại Khoản 17, 18, Điều 3 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 số 52/2014/QH13 giải thích như sau:
“17. Những người cùng dòng máu về trực hệ là những người có quan hệ huyết thống, trong đó, người này sinh ra người kia kế tiếp nhau.
18. Những người có họ trong phạm vi ba đời là những người cùng một gốc sinh ra gồm cha mẹ là đời thứ nhất; anh, chị, em cùng cha mẹ, cùng cha khác mẹ, cùng mẹ khác cha là đời thứ hai; anh, chị, em con chú, con bác, con cô, con cậu, con dì là đời thứ ba.”
Tại Khoản 2 Điều 5 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 cũng nêu một số hành vi bị cấm, trong đó có hành vi:
“Kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng giữa những người cùng dòng máu về trực hệ, giữa những người có họ trong phạm vi ba đời; giữa cha, mẹ nuôi với con nuôi; giữa người đã từng là cha, mẹ nuôi với con nuôi, cha chồng với con dâu, mẹ vợ với con rể, cha dượng với con riêng của vợ, mẹ kế với con riêng của chồng.:
2. Kết hôn cận huyết bị phạt thế nào?
Do kết hôn cận huyết là một trong những hành vi bị pháp luật nghiêm cấm. Hiện nay, hành vi này được quy định mức xử phạt hành chính tại điểm a khoản 2 Điều 59 Nghị định 82/2020/NĐ-CP như sau:
“2. Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau:
a) Kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng giữa những người cùng dòng máu về trực hệ hoặc giữa những người có họ trong phạm vi ba đời;”
Như vậy, những người có hành vi kết hôn hoặc chỉ chung sống như vợ chồng với người cận huyết của mình (những người có cùng dòng máu trực hệ hoặc có họ trong phạm vi ba đời) thì những người này có thể bị xử phạt vi phạm hành chính với mức phạt tiền từ 10 triệu đồng đến 20 triệu đồng.
Nói thêm về việc xử lý các trường hợp kết hôn cận huyết, trong trường hợp giữa những người có cùng huyết thống mà phát sinh hành vi giao cấu thì những người này có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định tại Điều 184 Bộ luật hình sự số 100/2015/QH13.
Theo đó, hành vi khách quan được mô tả trong cấu thành tội phạm tại Điều này là hành vi giao cấu với người khác mà biết rõ người này là người có cùng dòng máu trực hệ với mình (có cùng huyết thống) hoặc khi thực hiện hành vi giao cấu với người khác mà biết rõ người này là là anh, chị, em cùng cha mẹ; anh, chị, em cùng mẹ khác cha/cùng cha khác mẹ.
Hình phạt đối với hành vi phạm tội này là từ 01 năm đến 05 năm.
3. Hậu quả của hôn nhân cận huyết
Hôn nhân cận huyết không chỉ là hành vi vi phạm đạo đức và pháp luật, mà còn gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng, cụ thể như sau:
3.1. Từ góc độ sinh học
Thực tế y học đã chứng minh, hôn nhân cận huyết là nguyên nhân của nhiều bệnh lý nghiêm trọng ở người. Những đối tượng bị ảnh hưởng nhiều nhất là phụ nữ và trẻ em.
Những gen lặn hoặc gen mang bệnh lý ở người cha và người mẹ trong trường hợp này khi kết hợp với nhau sẽ rất dễ gây nhiều bệnh lạ, bệnh liên quan đến đột biến gen cho người con.
Vì vậy, trẻ em được sinh ra trong hôn nhân cận huyết dễ bị dị dạng, mắc các bệnh di truyền hơn các đứa trẻ khác. Cụ thể là một số bệnh sau:
- Bệnh da vảy cá
- Thiếu men G6PD gây vàng da hoặc nghiêm trọng hơn là thiếu máu và dẫn đến các bệnh về não, gây biến chứng thần kinh
- Bệnh suy giáp bẩm sinh gây hiện tượng chậm phát triển thể chất, tâm thần và vận động ở trẻ nhỏ
- Hội chứng Edwards do thừa nhiễm sắc thể số 18 trong bộ gen
- Hội chứng Patau làm lưu thai hoặc thai chết ngay khi mới sinh
- Hội chứng Down làm giảm sự phát triển trí tuệ
- Bệnh bạch tạng do đột biến gen
- Bệnh mù màu, không thể phân biệt được màu sắc
- Các bệnh lý rối loạn máu nguy hiểm như tan máu bẩm sinh (Thalassemia), rối loạn đông máu,...
- Bệnh động kinh
- Khiến trẻ bị khiếm thính và suy giảm thị lực
- Dị tật bẩm sinh
Đối với người mẹ khi mang thai con cận huyết thống sẽ có nguy cơ cao bị lưu thai hoặc sảy thai gây ảnh hưởng sức khoẻ và khả năng sinh sản sau này.
Có thể thấy, kết hôn cận huyết gây nên những hậu quả rất nghiêm trọng tới sức khoẻ con người. Nếu để tình trạng này kéo dài sẽ dẫn đến suy thoái nòi giống, các thế hệ sau phát triển ngày càng thụt lùi.
3.2. Từ góc độ xã hội
Hôn nhân cận huyết cũng gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho xã hội:
Thứ nhất, kết hôn cận huyết là một hủ tục trái với thuần phong mỹ tục, truyền thống đạo đức, văn hoá. Xét về văn hoá, kết hôn cận huyết như một hành vi loạn luân giữa những người có cùng huyết thống.
Hành vi này làm suy giảm những giá trị văn hoá, truyền thống tốt đẹp của dân tộc. Bên cạnh đó, đây cũng là hành vi bị pháp luật nghiêm cấm.
Thứ hai, hôn nhân cận huyết là nguyên nhân hàng đầu làm suy thoái giống nòi, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng dân số, nhân lực lao động của xã hội. Hành vi này thường xảy ra ở các dân tộc thiểu số làm giảm số dân ở một số dân tộc vốn đã ít người.
Nói rộng ra, hôn nhân cận huyết là rào cản cho sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, làm giảm sự tiến bộ, văn minh của xã hội. Vì vậy cần có những hành động ngăn chặn và chấm dứt hủ tục này.
Trên đây là tư vấn của luật sư đối với vấn đề “Kết hôn cận huyết có bị xử phạt không?”. Hy vọng sẽ cung cấp những thông tin pháp lý hữu ích cho quý vị và các bạn.
Quý vị và các bạn có nhu cầu tư vấn pháp lý, giải quyết tranh chấp về dân sự, hôn nhân, thừa kế, lao động, ... có thể liên hệ chúng tôi theo thông tin dưới đây:
CÔNG TY LUẬT NHÂN HÒA
Địa chỉ: 2 Hiệp Bình, phường Hiệp Bình Phước, Tp. Thủ Đức, Tp.HCM
Hotline: 0915.27.05.27
Email: luatsunhanhoa@gmail.com
Trân trọng!